SUALTINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN CANLILAR VE TEDAVİ ŞEKİLLERİ.
Düşünsenize suyu sıcak bulup shorty’le dalan dalgıç’ın bir anda deniz anaları tarafından sarıldığını, büyük bir olasılıkla canı fena halde yanacaktır. Sualtında galgıca durup dururken zarar verecek canlı yok denecek kadar az olmakla birlikte,denizlerde,ğöllerde ve hatta yüzme havuzlarında küçük büyük,sonsuz sayıda hayvan ve bitki yaşamaktadır. Bu su organizmalarının çoğu kendi öz savunmaları için sokma,ısırma veya zehirleme gibi fonksiyonlarını geliştirmişlerdir. Bu şekilde dalgıcın derisine ve bazı durumlarda’da sisteme zarar vererebilirler.
Verdikleri zarar anında ortaya çıkabildiği gibi, bazı durumlarda haftalar veya aylarca sonra kendini gösterebilir. Ani bir şekilde ortaya çıkan zehirlrnme durumu karşısında her dalgıç bilgi sahibi olup ilk önlemleri alabilmelidir.
Her nekadar organize dalışlarda hertürlü ilk yardım imkanları bulunuyor olsada, tam teşekküllü hastanelerden uzak dalış bölgelerinde ciddi zehirlenmeler bazı bünyeler için çok ciddi neticeler doğurabilir.
Ege ve Akdeniz kıyılarında dikkat etmemiz gereken başlıca deniz canlılarına göz atalım.
Bizim sularımızda sık rastladığımız İskorpit ( Scorpaena notata) small rockfish. balığını ele alacak olursak, sokması çok ciddi olmamakla birlikte şiddetli ağrı yapabilir.En iyi tedavi şekli sokulan bölgeye sicak su uygulamaktır.Eğer sokulan bölge çok ağrıma yaparsa, sokulan bölgeyi kanattırıp sicak su tedavisi yapılmalıdır.
Trakonya ( tompati blenny) Porablennius gottoruqine: Balığı iğnesi( ölmüş bile olsa) battığında zehir kesecikleri baskı altında kaldığından deriye zehir zerkedilmiş olur. Ağrısı çok şiddetli olabilir. Şişme,kızarıklık,batma hisi ve acı hemen ortaya çıkar. Beze şişmesi(lenfa de nit) bulantı,kusma,adele güçsüzlüğü,solunum zorluğu,kalp durması,şok vekoma gibi olaylar hassas ve alerjik şahıslarda beklenebilecek başlıca septomlardır.
Tedavisi; İlk önlem olarak balığın soktuğu bölgeyi,sterile edilmiş ince bir bıçak ucu ile genişletip,yarayı emerek zehirin fazlesının boşalmasını sağlamaktır.
Ağrıyı azaltmak için yaralı kısım çok sicak suya sokulduktan sonra üzerine sulu amonyak sürülür.Şişen kısma buz ve alkol pansumanları yaparak ağrının azalması sağlanır. Ağızdan alınabilecek başlıca ağrı kesiciler ve antihistaminikler (Zyrtec tablet günde bir,Travegly,Longifen,Antistine,,İncidal) Çok şiddetli belirtilerde,hekim nezaretinde kortizon ve Antihisatminik zerkleri ile kalbi kuvvetlendirici ilaçlar tavsiye edilir.
Bir Trakonya bunu yaparsa köpek balığı neler yapar diye düşünmeyin,ufacık bir arınında çok rahatlıkla alerjisi olan birini öldürdüğünü gördük biz önlemimizi alalımda!
VATOS-FULYA-STİNGRAY (Raja sp) skate; Bizim sularımızda vatos olarak tanıdığımız bu yaratık tropiklarda çok renkli ve fotojeniktir. Kesinlikle
zararsızdır,binlerce snorkel dalıcısının yüzdüğü sularda henüz kimseyi şişlememiştir.Dipte yaşar ve beslenir kendini kuma gömerek düşmanlarından saklanır.
Kamçıyı andıran kuyruğunun alt üçte birinde çok keskin ve zehirli bir mahmuz vardır rahatsız edildiğinde veya üzerine basıldığında refleksi bir hareketle kuyruğunu öne doğru hareket ettirdiğinde,mahmuzu öne doğru hareket eder ve ona zarar veren canlıyı sokar. Yüzerliliğini iyi ayarlamamış bir dalgıcın dipte işi olmayacağına göre,bu balık tarafından sokulması ihtimali çok azdır. Yarası çok ağrılı olup sokulmuş bölge şiş ve kızarıklık yapar.Geç iyileştiği gibi yara mikrop kapar.
Vatos sokmasının belirtileri,ayak ve bacaklarda bir darbe hissedilir,sokmayı takiben ortaya çıkan ağrı çok şiddetli olur ve ilk 90 dakika boyunca ağrı devamlı artar.deniz kestanesi batması ,kırık şişe kesmesi veya başka bir kesikle karşılaştırılamaz.
Hassas,alerjik bünyelerde,kusma,karın ağrısı,aşırı terleme ve kalp çarpıntısı gibi ağır sistemik belirtilere neden olur.
Tedavisi: Bu balığın zehirinin ısıya dayanıklı olmadığından iskorpitte de olduğu gibi sicak su uygulaması yani sicak su kompresi veya yaralı bölge sicak suya batırılarak tedavi edilir. Yaralanmış bölge dinlendirilir ve mikrop kapan bölgeye antibiyotik sürülür.
Meydana gelen yara çok kanayan yuvarlak bir delik şeklinde olup genellikle ikisaat içersinde yaralı bölge kenarlarında morumtırak bir kızarıklık görülür. Yara tedavi edilmezse bu bölgede nökroz (doku bozulması) ortaya çıkar. Yaralanma bölgesi şişer ve tedavi edilmezse şiş uzun zaman inmez.Sicak uygulamasına en az 30 dakika devam edilmeli,ağrının tekrarı halinde sicak tedavisine devam edilmelidir.
Çok şiddetli durumlarda yaralanan bölge üzerine turnike uygulanabilir.
DENİZ ANALARI (Aurelia aurita) jelly Fish: dünyanın bütün denizlerinde görülen çeşitli türleri bulunur.Saydam olan vucutlarının içi gazla dolu olup çeşitli formasyonda kolları vardır.
Ege ve Akdeniz’de çeşitli mevsim ve şartlarda görülürler,yüzücüleri rahatsız ettikleri gibi tam takım dalış yapan dalgıcın suya açık olan ağız ve ellerini rahatsız edebilecekleri gibi dalış sonrası ,elbiseye bulaşmış olan kolları vasıtasıyla yanma ve kaşıntılara sebeb olabilirler.En tehlikelisi Portuguse man-of-war olarak bilinen türüdür kolları üçle dokuz metre uzunluğa varabilir. Kollarıyla temas sağlandığında değdiği bölgede yüksek yanma ve kızarıklığa sebeb verir.çeşitli yerlerde temas sağlanmışsa hekime baş vurulmalıdır.
Diğer deniz analarında tedavi yöntemi;Hiç bir şekilde TATLI SU kullanılmamalıdır.
Tatlı su ve duş zehirin daha activ bir duruma gelmesini sağlar.
1)Temas eden bölgeyi deniz suyu ile yıkadıktan sonra alkol dökünüz , yoksa mavi ispirto,votka,cin,kolonya ve hatta parfüm dahi kullanabilirsiniz.
2) Dalış bölgesinde veya teknede var ise alkol yerine et yumuşatıcı tozlardan kullanabilirsiniz. (biftek v.s yumuşatıcı)
3) Hiç bir şey bulamazsanız,deniz suyunu hastanın dayanabileceği bir ısıya kadar kaynatıp yaranın üstüne tatbik edin.
4) Deniz anasının deriye yapışan kollarını ayırmak için alkol uygulamasından beş dakika sonra deniz suyu ile yemek sodası karışımından meydana gelmiş bulamaçı bölgeye sürünüz. Gerektiği durumlarda Un veya talk’da aynı işi görür.
Un veya talk pudrasını sürdükten sonra,keskin bir cisimle,yapışan kolları ciltten ayırabilirsiniz. Eğer yukardakilerden hiç birini bulamazsanız,deniz kumunuda aynı amaçla kullanabilisiniz,işlemi yapanın eldiven giymesi tavsiye olunur.
5) Bütün işlem bitiminde,bölgeyi deniz suyu ile yıkayınız.
6)Şiddetli vakalarda turnike uygulayınız ve hastayı doktara ğötürünüz.
7) İlk tedaviden sonra yanma ve kaşıntıyı almak için Anastol ve gibi merhemler kullanabilir ağrının şiddetli olduğu hallerde hastaya ağrı kesici verebilirsiniz.
DENİZ ŞAKAYIĞI (Parazoantus axinellae) Encrusting anemones: renkli çiçekleri andıran bu güzel görünüşlü yaratıkların bazıları zehirli olabilir.Temasdan dolayı meydana gelen kaşıntı ve kızarıklıklara süngerci hastalığı denir.Temastan kısa bir süre sonra,kaşıntı ve yanma başlar,daha sonra deri kızarır ve içi su dolu minik kabarcıklar oluşur deri üstünde.
Deniz anasındaki tedavi şekli aynen uygulanır.
MERCANLAR ( Coralliidae) Red Coral : sularımızda çeşitli mercanlar olduğu gibi,mercanların bir çok türüyle tropik denizlerde karşılaşmaktayız. Dalış merkezlerinde dalıcıların eldivenle dalmaları yasak olduğundan,dalış esnasında dalgıç yüzerlilik ayarını iyi yapıp mercanları tutmamaya özen göstermelidir.Sert mercanın iskeleti mercan resiflerini oluşturur.Dünya yüzündeki en büyük inşaatı fasulyadan küçük olan bu organizmalar yapar.Sert ve yumuşak olmak üzere iki çeşit mercan vardır. Sert mercanlar ustura kadar keskin olup derin kesikler oluşturabilirler bu kesiklerin içine giren kalker parçaları reaksiyonlara sebebiyet verir ve tedavi edilmelidir.Mercanın sensoral yakıcı polipleri çıplak elle tutulduğunda yakıcı olabilir.
Su ve sabun kullanarak,yumuşak bir fırça,yoksa bir havlu ile yaralı bölge temizlenir.
Yara içindeki parçaları temizlemek için ise
1)Yarayı kurutup üzerine oksijenli su döküp köpürmeye bırakın.Yarayı kurutun.
2)Yaraya alkol döktükten sonra bir Tetralet,Tetra kapsülünü veya muadil bir kapsülün içindeki tozu alkol ile ıslatılmış yaranın üzerine dökün.Bantlamayın.
DENİZ KESTANESİ (Centrostephanus longispinus) Sea UrchinVE DİĞER DİKENLİLER :
Bizim sularda veya tropiklerde deniz kestanesinin acımasıs dikenlerine maruz kalmamış bir dalıcı düşünmek çok zor.
Temas halinde çıplak deriye hemen batar,battığı bölgeye göre rahatsızlık verebilir.
Paletten veya ince neopren çoraptan geçip topuğa batabilir.battıktan sonra ağrı olabilir,mikrop kapıp cerahatlenme görülebilir bu durumda cerahat dikenleri deri dışına atar. Ağrılı bölgeyi sıcak suyla tedavi edilir.Bazı dikenler deri içnde erirsede dikenlerin cilt içinde kalışı rahatsızlık yaratır.Bu durumlarda dalış çantanızdaki bir cımbız çok işe yarar,diken son derece kırılgan olduğundan deriyi iki yandan sıkarak ucunun yukarı doğru çıkmasını sağlamalısınız,dikeni temiz ve sivri aletlekanatarak çıkarmalı.
Geç reaksiyonlarda, uzun zaman deri içersinde kalan diken’Deniz Ketanesi Granülomu’ adı verilen küçük urların oluşmasını sağlar. Bu cerrahi müdahale gerektirir.Dalgıçlar arasında dikeni eritmek için kullanılan zeytin yağ veya limon suyu derinlere ulaşmadığından faydalı olmaz.
DENİZ HIYARI (Holothuria forskai) Sea Cucumber: teması bazı kişilerde cilt alerjisi yapar,bunları elleyen dalıcı unutarak elini gözüne sürmemelidir.Deri reaksiyonlarında alkol tatbik edbilirsiniz,gözler için Deksamisin veya visine damlalar kullanabilirsiniz.
SÜNGER ( Petrosia Fisciformis) Sponge: Denizlerimizde çeşitli türleri yanında deli sünger olarak bilinen türündemikroskobik sokucu tüyler(spicuel)bulunmaktadır ki bunlarda zararlı bazı kimyasal maddeler vardır.Çıplak elle tutulduğunda kişide yanma ve kızarıklıklar meydana gelir.
DENİZ TIRTILI (Hermodcie Carunculata) Fireworm.: Akdeniz ,Ege ve yer yer Marmara’da görülen tırtıl güzel ve renkli görünümüyle bir çok dalgıç’ın canını yakmıştır. Dokunulduğu zaman vucudunu ve tüylerini kabartır,vucudunun etrafını saran ince kitinsi tüyler,kaktüs dikenleri gibi deriye batar,eldivenle dahi tutulmamasını öneririm.Tüylerin battığı bölgede yanma hissi orta derecede şişme,kabarma ve arasıra metrotik(doku harabiyeti)alanlar ortaya çıkar. Kaşıntı,ağrı ve yerel bir his kaybı sık görülür.
‘’Fotoğraf çekimleri sırasında, elldivenli elimle bir kayayı tutmak zorunda kalmıştım,elimi tırtılın üstüne koymuşum,hemen eldiveni çıkarmama rağmen canımı yakan ipeksi dikenlerin avucumun üzerinde olduğunu dehşetle görmüştüm’’
Temas bölgesini sakın silmeyin.En etkilitemizleme şekli Flasterdir.Batan dikenleri flasterle topladıktan sonra bölgeyi sulandırılmış amonyakla veya su ve alkol sürebilirsiniz.
DENİZ PİRELERİ ( Sea flee) :Dünyanın bütün denizlerinde kumluk kıyılarda bulunurlar.keskin ağızları ile hem balıklara hemde insanlara yapışabilirler.Pirelerin ısırığı ani ve keskin olup kanamalara yol açar. Isırılmış bölge oksijenli su ile temizlenip,antibiyotikli merhem sürülür.
AHTAPOT ( Octopus vulgaris) Common Octopus:Yumuşakçaların kafadan bacaklılar sınıfının bir üyesi olan ahtapot türlerinden tropiklerde yaşayan bazı cinsleri zehirlidir.Kesinlikle insanlara zarar vermez,bir şnorkel dalışında elle yakaldığım büyükçe bir ahtapot kendisini bırakmam için beni papğanın gagasına benzeyen ağzıyla bir güzel ısırmıştı.Ayrıca çıplak vucudu sardığında vantuzlar vucutta kızamık hastalığına yakalanmış gibi kızarıklar bırakır,bı kızarıklıklar, bir süre sonra geçer.
MÜREN ( Murena Helena) Moray Eel: Dalıcılara fizyonomik görüntüsü korkunç görünen müren gerçekten zararsız bir yaratıktır.Su altındaki solunum sırasında ağızlarını açıp kapamaları bu görünümü verir.Zehirsiz olan mürenlerin ağızlarında bulunan çok sayıdaki çeşitli bakterilerden dolayı ısırdığı yer mutlaka iltahaplanır ve kişiden kişiye farklı enfeksiyonlara yol açar.
Mürenlerin olabileceği konuklardan uzak durup,müreni besleme girişiminden uzak durmalıdır. Bir çok dalgıç,hesapsız hareketlerinin cezasını bir yerlerini mürene kaptırarak ödemişlerdir.
Müren ısırmasında ısırılan kişiyi derhal hastaneye götürüp tetanoz aşısı yaptırın. Isırıktan hemen sonra yarayı oksijenli suyla yıkayıp iyice temizleyip antibiyotik merhemler sürün(Garamycine krem,thiccilline pommad veya silverdine krem)Ayrıca doktor tavsiyesinde ağızdan yüksek doz antibiyotik alınmalıdır.
KÖPEKBALIKLARI (Sharks of Agean) ile ilk bilgileri amerikan donanmasının manuel’inde okumuştum.Çok tehlikeli!. Geçen yıllar içersinde yapmış olduğumuz çeşitli dalışlarda bu yaratıklar’la çoğumuz tanıştık ve yakından tanıma fırsatı bulduk. Köpekbalıklarına saygıyı hiç bir zaman kusur etmemelidir.
Sizlere önerim, gideceğiniz dalış bölgesinde hangi cinsleri bulunduğunu araştırıp,bu yaratıkların görüntü ve özelliklerini iyice belleğinize kaydetmeniz.Eğer tehlikeli cinsleri ayırmayı öğrenirseniz, gerektiğinde sudan çıkmada gecikmezsiniz.
Diğer en önemlisi,saldırıdan önce gösterdikleri davranış şeklidirki bu davranış görüldüğünde,suyu derhal terketmelisiniz.
Köpekbalıkları olduğu bilinen ortamlarda yapılmaması gerekenler:
• Hiç bir zaman telaşlı yüzmeyin
• Parlak renkli dalış malzemeleri kullanmayın,genellikle sarı tercih ettikleri renk.
• Grup içinde kalın
• Gün doğumu ve batımında köpekbalıklarıyla birlikte yüzmeyin.
• Cinsleri ayırmayı öğreninki size tehlike oluşturacak olanları bilesiniz.
• Deniz memelileriyle birlikte yüzerken,köpekbalıkları belirirse,panik yapmadan,sakin bir şekilde yüzün.
• Deniz memelileri ile yüzerken,a.b.c. malzemesi ve dalış elbisesi giymiş olmaya özen gösterin.
• Deniz memeliler çevresinde kesinlikle serbest dalış yapmayın.
• Köpekbalığı besleme gösterilerini profesyonellere bırakın.
• Her zaman, floresant uzaktan görünebilir dalış emniyet tüpü, düdük,akıntıya kapıldığınızda,sizi görüp almaları için çok işe yarayabilir.
• Resiften dönemiyeceğiniz kadar uzaklaşmayın,resiften açık suya doğru uzaklaşmamaya dikkat edin.
• Her dalış sonunda resifin duvarına geri dönüp tekne tarafından alınmayı bekleyin.
• Açık suda acil çıkış yapabileceğiniz tekne olmadan,snorkel veya tüplü dalış yapmayın.
• Tuhaf hareketler sergileyen köpekbalığını fotoğraf çekmek için kesinlikle takip etmeyin.
• Besleme gösterilerinde,fotoğrafçının flaşının şarj sesinin köpekbalığını etkilediği tesbit edilmiştir,Flaşınızı kapatın.
• Şu hareketler görüldüğünde dalışı terketmekte gecikmeyin,ani hareketler,ısrarcı turlama, dalgıca aşırı ilgi göstermesi.
• Eğer büyük bir köpekbalığı aniden belirip kaybolursa mesela kaplan köpekbalığı,tekrar dönme olasılığına karşılık uyanık olun.
• Köpekbalıklarıyla dalıyor olmanın heyecanına kendinizi kaptırmayın-riskleri iyice düşünüp ona göre davranın.
Köpekbalığı ısırıklarında, ısırılan yeri oksijenli suyla temizleyip, yaralı bölgeyi tentürdiyotlamalısınız.kan kaybına neden olacak ısırıklarda ise acilen turnike yapıp yaralıyı derhal hastaneye götürmelisiniz.
alıntıdır. www.spearfishcafe.com
ANTHOZOA(MERCAN) sınıfında bir canlıdır. Yakıcı bir anemondur. Yapışkan tenakülleri yakaladığı ufak balık ve karidesler için yakıcı ve felç edici zehre sahiptir. El ile dokununca herhangi bir kaşıntı yapmazken (elin derisi yeterince kalındır) daha hassas bir bölgeye salgısı temas ederse şiddetli bir yanma ve kaşıntı hissi verir ve tabi allerjik reaksiyon. Anemonia sulcata veya Anemonia viridis olarak bilinir. Genel olarak kahverengi, yeşil ve mor renklerdedir. Nerdeyse bütün kıyılarımızda görünür. temas halinde elinizi hassas bölgelerinize sürmemenizi şiddetle tavsiye ederim. en son yüzüme değmiştim. buda bana bir hafta angelina jolia kıvamında dudakla gezmeme sebeb oldu.
ANTHOZOA(MERCAN) sınıfında bir canlıdır. Yakıcı bir anemondur. Yapışkan tenakülleri yakaladığı ufak balık ve karidesler için yakıcı ve felç edici zehre sahiptir. El ile dokununca herhangi bir kaşıntı yapmazken (elin derisi yeterince kalındır) daha hassas bir bölgeye salgısı temas ederse şiddetli bir yanma ve kaşıntı hissi verir ve tabi allerjik reaksiyon. Anemonia sulcata veya Anemonia viridis olarak bilinir. Genel olarak kahverengi, yeşil ve mor renklerdedir. Nerdeyse bütün kıyılarımızda görünür. temas halinde elinizi hassas bölgelerinize sürmemenizi şiddetle tavsiye ederim. en son yüzüme değmiştim. buda bana bir hafta angelina jolia kıvamında dudakla gezmeme sebeb oldu.
0 yorum :
Yorum Gönder
ÜYE OLMADAN YORUM YAPABİLİRSİNİZ.
Yazınız denetlendikden sonra yayınlanacakdır.
yazınıza verilen cevapdan haberdar olmak isterseniz, aşağıdaki ( E-posta yoluyla abone ol ) tıklayıp @posta adresinizi yazın onaylayın, yazınıza verilen cevap yorum size @posta olarak bildirilecekdir.