Deniz Şakayığı

Deniz Şakayığı

Actinia equina

Otörü : Linnaeus, 1758

Yaygın olarak bilinen adı : Beadlet Anemone

Bilimsel adı : Actinia equina

Actinia equina (Deniz şakayığı)

Suyun dışında tentaküllerini içeri çeker. Dalgaların arasındaki kayalara jelimsi bir yapıyla tutunurlar. Suyun içinde olduklarında silindir şeklinde olan vucutları avını yakalamak için dışarı çıkardığı 192 zehirli tentakülü tarafından kısmen gizlenir.

Vucutlarının alt kısmı silindir şeklinde fakat biraz yassılaşmıştır. Bu kısım yapışkanlı ve vantuzludur. Bu yapıları sayesinde taş ve kayaların üzerine tutunurlar. Çapı 5 cm’nin üzerinde geniş bir vucuda sahiptirler. Vucutlarının üst kısmından 192 tentakül 6 sıra halinde dizilmiştir. Tentaküllerin çıktığı bu kısmın etrafında vucudu bir çember gibi saran ‘acrorhagi’ denilen mavi boncuk gibi çıkıntılar bulunur.

Deniz güllerinin populer adı olan beadlet anemone mavi boncuk gibi olan çıkıntılardan kökenlenir. Bu çıkıntıları normalde baktığınızda göremezsiniz.

YAŞAM ALANI

Sert bir substrata tutunarak yaşarlar. Sahillerin en yüksek seviyesinden en alçak seviyesine kadar ve nadirende subtidal bölgelerde 20 m derinliğe kadar yayılış gösterirler. İntertidal zonlarda yüksek bir adaptasyon gösterirler. Çünkü yüksek ısıya karşı dayanıklıdırlar. Tuzluluğun değiştiği bölgelerde bulunurlar. Örneğin; nehirlerin denizlerle birleştiği bölgelerde bulunurlar.

İngiltere sahilleri zengin bir avlanma bölgesidir. Denizlerde sular alçaldığında kayalık sahillerde ve hatta bazı kumluk bölgelerde groyneslerin üzerinde bulunabilirler. Çok yaygın ve bol bulunurlar. Havanın sıcaklığı düştüğünde yaşamaları için elverişli sığınaklara girerler. Bunun dışında taşların altında,kayalık sularda,deniz altı mağaralarında,iri kayalara tutunarak,midye yataklarının bol olduğu koylarda,İngilterenin bütün sahillerinde bol bulunur.

DAĞILIMI

Bir yere kendini tespit ederek,tutunarak yaşayan canlılara göre dünyada olağandışı bir yayılış gösterirler. Rusyanın kuzey sahilinde bulunan Kola yarım adasından Batı Afrikadaki Guinea’nın tropikal körfezine kadar dağılım gösterir. Özellikle Baltık Denizi ve bir populasyonu korumanın imkansız olduğu brackish sularında bulunmazlar. Alçak ve yüksek su seviyelerinin arasında olmasına rağmen sığ sularda ve kayalık sahillerin heryerinde bulunabilirler.

Şaşırtıcı olarak,Actinia equina’lar yaygın canlılar olmasına rağmen biyolojileri ve ilkel olan beslenmeleri hakkında henüz çok iyi bir bilgi elde edilememiştir. Akvaryumlarda kolaylıkla yaşayabilirler çünkü ölü organik maddelerle beslenirler. Tentaküllerini yavaşça hareket ettirerek besini ağızlarını aralayarak alırlar ve mide boşluğuna bırakırlar.

BESLENME ÖZELLİKLERİ

Doğada, ağızları ile aldıkları besinin büyük bir kısmını küçük crustaceanslar ile zooplanktonlar ve solucanlar oluşturur. En büyük deniz gülleri midye yataklarında bulunur ve bu moluskaların etleri onların temel besinini oluşturur.

Deniz gülleri genellikle kaya çatlaklarına gizlenirler. Besinlerine saldırmazlar fakat en iyi besin yerini bulurlar. Günlük yiyeceklerinin büyük bir kısmı dalga hareketleri sonucu ortaya çıkar. Hareketleri sınırlıdır,suyun hareketi ile yiyeceklerini saptadıkları noktaya sürüklenirler.Kışın planktonik organizmalar azaldığı için fakir besinlerle aylarca beslenmek zorunda kalırlar. Bu nedenle açlıktan ölebilirler.

AVINI YAKALAYIŞI

Vucutlarında bulunan tentakülleri ve (acrorhagi) mavi boncukları iğne gibi sokmaya yarayan organlar içerir. Bu organlara nematosist denir. Tentakülleri küçük avını yakalamak için aktif hareket gösterir. Duyu hücreleri yardımıyla plankton yada organik artıkları bulduklarında şekilleri değişir. Sonra zehirli nematosistlerini harekete geçirerek küçük organizmaları felç ederler.

Büyük bir besin maddesini alır ve sindirim borusuna iletir. Bir saat içerisinde sindirimi gerçekleştirir.Sindirim esnasında kasılarak daralır,sindirim işlemini tamamladıktan sonra genişleyerek büyür. Günler sonra sindirim artıklarını ağzını aralayarak dışarı atar,bazenleride paketlenir.

AKVARYUM ÇALIŞMALARI

Deniz gülleri akvaryum içerisine alındıklarında doğadaki hallerine nazaran bedenleri küçülür ve sağlıksız,soluk bir görünüşleri ortaya çıkar ve hatta ölümde ortaya çıkar. Bu davranışları olağan dışı görünsede normaldir. Ve bu konu araştırmacılar tarafından hala araştırılıyor. Daha sonra normal hallerine dönecektirler. Doğal hareketlerinin sınırlı olması nedeniyle akvaryumdaki yaşamları onlar için başarılıdır. Akvaryuma alındıklarında eğer suyun her ay % 20’si değiştirilirse , suyun tuzluluk oranı % 3.2 ile % 3.4 arasında tutulursa ve yeterli besin verilirse hemen hemen doğadaki halinden daha iyi bir gelişme gösterirler. Küçük bir akvaryumda 10 yıl yaşayabilirler.

Gri deniz sümüklü böceğinin Anemon üzerinde beslenmesi

Actinia equina’ların en büyük doğal düşmanları gri deniz sümüklüböceği olan Aeolidia papillosa'dır... Anemoneler diğer hayvanlarda bir tiksinti yaratır,bu nedenle başkaca düşmanı yoktur denilebilir...

RENK ÖZELLİKLERİ

Değişik renkte olabilirler. Kırmızı,kahverengi,yeşil yada turuncu renklerinden sadece bir tanesine sahip olabilirler.

ÜREME ÖZELLİKLERİ

Actinia equina’nın üremesi hakkında kesin bir bilgiye ulaşılamamıştır. Bazı araştırıcılar tarafından aseksüel olduğu düşünülmektedir.

Beadlet anemone ve yavruları görülüyor

Kaynak : http://ourworld.compuserve.com/homepages/Bhttp://www.sunumbankasi.net/docman/actinia-equina/index.phpMLLS/Beadlet.htm
http://ourworld.compuserve.com/homepages/BMLLS/Beadlet2.htm
http://www.marlın.ac.uk/demo/Actequ.htm
http://www.dholt.demon.co.uk/aquarıum/beadlet.htm

not.sci.ege.edu.tr

Hacer Sarıkaya çalışmalarından alıntı yapılarak,ve çeşitli kaynaklardan resimlenerek derlenmiştir...

04/00/3826http://www.sunumbankasi.net/docman/actinia-equina/index.php
Anemon(Deniz Şakayığı) ve Balıklar

Anemonların duyargalarının üzerinde bulunan çok sayıdaki yakıcı kapsül, kendilerine herhangi bir şey dokunduğu veya sürtündüğü anda hemen açılır ve etkisi çok güçlü olan bir zehir salgılar. Bu, çoğu zaman zehiri alan canlının felç olarak ölmesine sebebiyet verecek kadar güçlü bir sıvıdır. Anemon'un etki etmediği canlılar da vardır. Örneğin Anemon balıkları, Anemonların yakıcı kapsüllerinin arasında yaşayabilen nadir canlılardandır. Anemon balıklarının üzerinde bulunan "saydam madde" bitkideki bu yakıcı kapsülleri durdurabilecek niteliktedir. Anemona yaklaşan balık, gövdesini yavaş yavaş Anemonlar'a değdirmeye başlar. Üzerindeki saydam madde sayesinde zehirden çok fazla etkilenmeyen anemon balığının amacı yakıcı kapsüllerin üzerinde patlamasını sağlamaktır. Anemon balığı birkaç denemenin sonunda zehire bağışıklık kazanır ve dokunaçlarının arasına yerleşir. Yeni doğan ve Anemonlara karşı hiçbir bağışıklığı bulunmayan balıklar da, diğerlerinin geçtiği aşamalardan tek tek geçer. Anemon balıkları bu denemeleri tesadüfen yapmaya karar vermiş olsalaydı neler olurdu? İlk seferde ya da daha sonraki denemelerinde balık patlatacağı kapsül sayısını tutturamayacağı için fazla zehir alıp ölürdü. Oysa böyle olmamıştır. İlk ortaya çıktıklarından beri Anemonlar ve balıkları birlikte kusursuz bir uyum içinde yaşamaktadır.
Tek bir Anemon tüm hayatı boyunca Anemon balıklarını tehlikelerden korumak için yeterli olmaktadır. Bu ortaklık balığa peşindeki avcılardan korunma imkanı sağlar. Buna karşılık olarak da Anemon,balığın ardında bıraktığı yiyecek parçalarından faydalanır.

0 yorum :

Yorum Gönder

ÜYE OLMADAN YORUM YAPABİLİRSİNİZ.
Yazınız denetlendikden sonra yayınlanacakdır.
yazınıza verilen cevapdan haberdar olmak isterseniz, aşağıdaki ( E-posta yoluyla abone ol ) tıklayıp @posta adresinizi yazın onaylayın, yazınıza verilen cevap yorum size @posta olarak bildirilecekdir.