25 Aralık 2012 Salı

DEMİRLER - Demir Yeri Seçimi

DEMİRLER

Dünya denizcilik tarihi boyunca çok çeşitli tipte demirler ve demir modelleri üretilmiş, denenmiş ve kullanılmıştır.
Bir demiri tarif etmek gerekirse, ağırlığı ile dibe oturan , zemine tutunan ve bir halat ve/veya zincir düzeneği ile tekneye bağlı bir sistemdir.
Gezi yatçılığında sıklıkla kullanılan demir tiplerinden aşağıda bahsettik.
Resim-84: Çift Tırnaklı Standart Demir-Göz Demiri

Çift tırnaklı Demir

Daha çok ticari gemilerde veya yüksek tonajlı yatlarda çok büyük ebatlarda (75 kg ve üstü) veya küçük boy sandal veya dingilerde çok küçük olarak kullanılır. Gemilerde kullanılan büyük boydakilerine göz demiri de denir. (Resim-84)
Yatlarda kullanılan boydakiler genellikle döküm olarak inşa edilir, paslanmasına engel olmak amacıyla sık sık boyanması gerekir. Küt tırnakları sebebiyle yüksek bir tutunma kapasitesine sahip değildir, daha çok ağırlığı ile tutunur. Piyasada bulunanlar genelde kalitesiz metalden dökülürler, yüksek güçler altında kırıldığı bildirilmiştir.

Dört tırnaklı çapa

Teknede çok yer kapladığı için genellikle kolları katlanan modeller tercih edilir. Bunlar şemsiye demiri olarak da bilinir. Saklanması kolay, dört ucunda bulunan üçgen tırnaklar sayesinde tutunan bir demir çeşididir. Çamur ve kum zeminlerde daha verimlidir, ancak güvenilirliği azdır, orta boy ve üstü gezi yatlarında esas demir olarak pek kullanılmaz. Katlandığında tekne içerisinde az yer kaplar. Küçük olanlar çengel gibi kullanılarak, dipte takılmış veya düşmüş serbest zincir ve halatları yakalamak amacıyla kullanılır. Normal şartlarda atılması ve toplanması kolaydır. Küçük boy teknelerde ve joker botlarda tercih edilir, pas lekesinin hem PVC’den hem de diğer bot kumaşlarından çıkması zor olduğu için bu iş için genellikle paslanmaz olanları kullanılır. Ucuz bir demirdir.
Katlanmayan büyük modelleri yelkenli tekneler için pek uygun değildir. Ağır ve büyük olanları tonoz demiri olarak kullanır. Olta balıkçıları bunların ufak tiplerini baş üstünde kullanırlar.

Balıkçı demiri (Admiralti)

Şekil-85: Balıkçı Demiri (Admiralti)
Tüm dünyada en yaygın olarak kullanılan demir tiplerinden birisidir. Sap, çipo, kollar, tırnaklar, ve halka (anele) bölümünden oluşur. Çiposunun ve kollarının katlanabilir olması taşınmasını kolaylaştırır. Elde ve güvertede hantal dursa da üçgen veya baklava (Hereshoff) şeklinde olan tırnakları ve çapraz çiposu sayesinde dipte, eriştelik veya çakıl gibi zeminlerde etkin bir şekilde tutunur (Bkz Tablo-8). Diğer demirlere göre, aynı tutunma oranı için daha ağır olması gerekmektedir.  (Bkz Tablo-5) Güney kıyılarımızda, gulet ve tirhandil gibi teknelerde kullanımı yaygındır, seri üretim yatlarda ön tarafta taşınması zor olduğu için daha çok yedek demir olarak kullanılır, tamamen demonte edilebilen ya da katlanan modelleri bu amaca çok uygundur. Genellikle demiri tamamen güverteye almadan bedeninden asarak taşınır. Bu tip taşımanın ayrı bir tecrübe gerektirdiğini ve denizli havalarda çapariz verebileceğini akılda tutmak lazımdır. Balıkçı demirinin önemli bir kusuru bir kolu zemine gömülü iken, diğer kolunun ve tırnağının dışarda kalması ve özellikle alargada kalındığında teknenin demirin etrafında dönmesiyle, zincirin dışarıda kalan kola dolanmasıdır . Bu dolanma demirin hızla ve zinciri iyice boş koyarak atılması durumlarında da meydana gelebilir ve demirin tutunmasına engel olur, güney kıyılarımızda birçok tekne kaptanının kıçtan kara olmasının altında yatan sebeplerden birisi de budur. (Şekil-85)

Pulluk Demir-CQR (Lewmar)

Resim-86: Pulluk Demir veya yaygın adıyla CQR
1930’ların başında, İngiliz matematikçi Geoffrey Ingram Taylor tarafından deniz uçakları palamarlarında kullanılmak üzere tasarlanan bu çapa uzun yıllar birçok yatçı tarafından teknenin esas demiri olarak kullanılmıştır. İngilizce “secure” yani güvenli lafından türetilen, CQR adıyla yaygınlaşan İskoçya üretimi Pulluk Demir, halen Lewmar tarafından satılmaktadır. Kolu yana yatsa bile deniz tabanına saplanmasını sağlayan, adını da aldığı bir saban formuna sahiptir. Tırnağı gövdesine göre daha ağır olarak üretilmiştir. Sert zeminler ve kaya dışında her tip deniz tabanında iyi tutuş sağlar. Birçok gezi yatında baş demiri olarak kullanılır. Yuvasına rahat oturur, etrafa çapariz vermez. Dirseğindeki eklemi sayesinde, yön değiştiğinde tutunduğu yerden hemen kurtulmaz, tararsa dahi yeniden etkin tutunma sağlar. Ancak kıçta veya başka bir yerde yedek demir için pek tercih edilmez, eklemi yüzünden elde taşınması nispeten zordur, dikkat edilmezse parmakların yaralanmasına ve sıkışmasına sebep olabilir. Fiyatı muadillerine göre oldukça pahalıdır. (Şekil-86)

Danfort

Resim-87: Danfort
1948 yılında Amerikalı tasarımcı Richard Danforth tarafından patenti alınan bu demir, (Resim-87) geniş tırnakların gövde ile yaptığı 32°’lik açı sayesinde kum zeminde etkin tutunmayı sağlar. Zeminle ilk temas eden geniş yan çubuğu sayesinde simetrik yüzeylerden birisi üzerine düşer, çekim devam ettiğinde, tırnaklar dibe gömülür. Özellikle kumda çok başarılıdır ama eriştelik zeminlerde sıklıkla tarar. Tararsa tekrar tutunması zordur. Fortress ve diğer aluminyum alaşım çapaları hariç tutarsak, ağırlığına göre en geniş tırnak oranına sahiptir. Bu sebeple.  Hafif olması önemli bir avantajdır. Fazla yer kaplamadığı için özellikle joker botla taşımak için idealdir, ayrıca kıç demiri olarak kullanılır. Baş demiri olarak yerleştirildiği yuvasında, geniş çubuğun tekne manevraları sırasında etraf ile çapariz vermesi sık karşılaşılan bir durumdur. Bu yüzden çubuğun ya hiç olmadığı ya da çok kısa tutulduğu, benzerleri türetilmiş ve yaygınlaşmıştır. (Bkz. Britany, FOB)

Fortress

Danfort firması tarafından geliştirilmiş, benzer bir modeldir. Tek farkı dövme çeliğe göre çok daha hafif bir alaşım olan aluminyumdan imal edilmiş olmasıdır. Bu sayede, kilosuna göre en geniş tırnaklara sahip demirdir. Kum zeminde güvenle tutar, balçık zeminde daha etkin tutunma için tırnak-gövde açısını 42°’ye değiştirmek mümkündür. Çelik civatalar ile birbirine tutturulmuş parçaları demonte ederek saklanabilir, böylece teknede daha az yer kaplar. Hafifliği sayesinde elle atmak ve çekmek için idealdir. Irgatı olmayan küçük gezi teknelerinde esas demir veya daha büyük teknelerde kıç demiri olarak güvenle kullanılır, yarış teknelerinde de bu sebeple tercih edilir. Büyük güçler altında, tırnakların eğildiği bildirilmiştir, takıldığında ırgatla çok fazla zorlanmamalıdır.
Guardian marka demir de şekil, malzeme ve performans olarak birçok açıdan benzeştiği Fortress’e göre biraz daha ucuz olması sebebiyle tercih edilir. (Resim-88)
Resim-88: Fortress. Saklama kolaylığı sağlayan demonte edilmiş hali

Resim-89: Ördek-Bruce

Bruce

Peter Bruce tarafından 1970’lerde piyasaya giren ilk nesil demirlerdendir. Ördek çapa adıyla da bilinir. Daha kısa mesafede tutuş sağlaması ve tutunduğu yerden kurtulmadan 360° dönebilmesiyle ünlüdür. Mercan, kaya ve kum tabanlı Güney Pasifik’te dolaşan yatlar tarafından kullanılır, ancak Akdeniz’de yaygın erişte ve sazlık zeminlerde aynı etkinliğe sahip değildir. Zincirlikte çapariz verebilir, kıç demiri olarak tercih edilmez ancak teknenin burnundaki yuvada rahat taşınır, yerine oturduktan sonra sabit kalır, sallantılarla oynamaz.
Sıcak galvanize daldırılmış yekpare çelikten üretilmiş olması sayesinde nispeten daha ucuz olarak üretilmektedir, sağlam ve güvenilir bir demirdir. Piyasada taklitleri mevcuttur. (Resim-89)

 Delta (Lewmar)

Resim-90: Delta (Üçgen) Demir ve Kobra
Üçgen demir olarak da bilinir. 1990’ların başında Simpson-Lawrence tarafından piyasaya giren, Delta yeni nesil çapaların ilki kabul edilmektedir. CQR’a çok benzeyen pulluk tarzı tırnağı, farklı olarak gövdeye sabittir. Saplanma etkinliğini arttırmak için tırnağın ucu ağırlaştırılmıştır. Bu sayede kısa sürede, daha etkin olarak zemine saplanmaktadır. Eklemi olmaması sebebiyle elde taşınması CQR’a göre daha kolaydır ve üretimi çok daha ucuzdur. En yaygın olarak kullanılan çapalardandır. (Resim-90)

Kobra (Plastimo)

Eklemsiz kolu ve pulluk tip tutunma yüzeyi ile şekil olarak Delta’ya çok benzeyen bu çapa, kolunun demonte edilebiliyor olması sayesinde yedek demir olarak da kullanılabilir. Kobra 2 modelinde bu eklem için daha güçlü bir montaj geliştirilmiştir. Delta ile beraber yeni nesil çapaların fiyat açısından en avantajlı olanlarıdır. (Resim-90)
Resim-91: Spade.

Spade (Blue Water Supplies)

1990’ların ortasında Alain Poiraud tarafından dizayn edilmiş, yeni nesil çapalardandır. Diğer pulluk tip olanlardan farklı olarak iç bükey tutunma yüzeyi vardır. Sivri ve ucu ağırlaştırılmış ve güçlendirilmiştir tırnağı ile kısa sürede ve etkin olarak zemine saplanır.  Bu tür iç bükey tırnakların, pulluk olanlara göre daha derine doğru gömülebildikleri tespit edilmiştir. Zemin alt tabakalara doğru indikçe daha yoğun olmakta ve dolayısıyla daha etkin bir tutunma sağlamaktadır.
Adı Fransızların Société de Production d’Acastillage et Divers Equipement’ın baş harflerinden alınmıştır. Sapı demonte edilebilir, sarı gövde rengi derin sularda bile yüzeyden rahatlıkla fark edilir. Özellikle daha ağır modellerde (80’den fazla), ağırlık dağılımını bozmamak için, içi boş olarak imal edilen, gövdeye göre çok daha hafif sapı, demonte edilerek saklama kolaylığı sağlanır. Sap bir cıvata ile gövdeye tutturulur ancak güç altındayken buna yük binmez. Galvaniz çelikten (S serisi), paslanmaz çelikten (X serisi) veya aluminyumdan alaşımdan (A serisi) üretilir.   (Resim-91)

Britany (Plastimo).

Şekil olarak orijinal Danfort’a benzemekle beraber, uzun yan çubuğunun yokluğu ile belirgindir. Bu sayede baş demiri olarak yaygın olarak kullanılır ancak dibe otururken benzerleri gibi her iki tırnağı üzerine hemen düşemeyebilir. Galvanizden üretilmiş, büyük ve simetrik tırnakları ile yumuşak zeminlerde etkin tutunma sağlar. Kıç demiri olarak kullanmak için de uygundur. (Resim-92)
Resim-92: FOB

FOB (Calibra)

Fransız yapımı bu demir Danforta çok benzer, temel ayırım kafasındaki el tutmak için de kullanılabilecek içi boş kare metaldir. Elde taşımayı kolaylaştıran bu sapın, kuma saplanmayı arttırdığı düşünülmektedir. Britany’den farklı olarak yan düşmesine engel olan, ama Danfort ve Fortress’teki kadar da uzun olmayan bir denge çubuğu göze çarpar. Galvaniz (FOB THP)  ve alüminyumdan üretilenleri vardır, özellikle hafif olanı FOB Light elle atıp çekmek ve kıç demiri kullanmak için idealdir. (Resim-92)
Resim-93: Buegel


 Buegel (Wasi)

1986 Almanya yapımıdır. Adını demirin en dikkat çekici özelliği olan, “sapından” almaktadır. Zemine düştüğünde, üzerinde yuvarlanarak tutunma yüzeyinin yerle temasını sağlayan bu yarım-daire sapı sayesinde kolayca elde de taşınır. Pulluklardan ya da iç bükey alternatiflerden farklı düz bir forma sahip tek tırnağı vardır. Kafasındaki büyük yarım daire çubuk baş yuvasına oturduğunda vardevela ve borda fenerleriyle çapariz yaratabilir.
Çelik firması Wasi tarafından özellikle eriştelik ve sazlıktan zengin Akdeniz suları için dizayn edilmiştir. Paslanmaz veya galvaniz olarak üretilmekte, yapımı basit, nispeten ucuz, güvenilir bir çapa olmakla beraber piyasada taklitleri yaygındır. (Resim-93)
Resim-94: Ultra

Ultra (Boyut Makine)

Türk mühendisleri tarafından geliştirilmiş, ileri teknoloji ürünü gelişmiş bir demirdir. Baş tarafındaki yarım daire çubuğun olmaması en önemli avantajlarındandır. İç bükey tutunma yüzeyi, aşağıya doğru eğilmiş ve sivriltilmiş ucu ile ağırlaştırılmış geniş tek tırnak dikkat çeken özellikleridir. Tırnakla uygun açı yapan güçlü ama hafifletilmiş (içi boş) sap sayesinde yuvaya kolaylıkla oturma ve sallantılarda güvenle yerinde durması, uygun hidrodinamisi sayesinde dipten çıkarken yuvaya hep simetrik olarak gelmesi, dibe inerken de hep tırnağının üstüne düşmesi kullanım kolaylığı sağlar. Dezavantajı galvanizden seri üretim yapılamadığı, teknolojisi ancak elde imalata, paslanmaz çelikten yapılmaya müsait olduğu için muadillerine göre daha pahalı olmasıdır. (Resim-94)

Bu tiplerin haricinde, Rocna, Manson, Barnacle, Bulwagga, XYZ, Oceanie, Northill, Sarca, Brake, HydroBubble gibi ülkemizde nispeten fazla rastlanmayan, birçok farklı tipte ve modelde demirler mevcuttur.

Tekne boyuna göre demir seçimi

Genelde piyasada demir üretimi ve satışı yapan firmalar demirlerin ağırlıklarını tekne boyuna  göre hesaplar ve önerirler. Her üretcinin kendi ürünü için hazırladığı bir tablo vardır.
Bunun yanında teknenin motoryat mı? Yelkenli mi olduğuna veya deplasmanına göre değişen değerler de eklenip daha detaylı bir çalışma yapılabilir ancak kabaca buradakilerle aynı sonuca ulaştığı için detaya girmedik.
Bunun yanında güvenlik açısından birçok ekne sahibi önerilenden bir boy büyük demir almaktan çekinmemektedir. Esasen fırtına demirleri düzeneğinde bu yöntem uygulanır.
Tablo-5: Tekne boyuna göre demir seçimi (tekne boyları metre, ağırlıklar kg cinsindendir)

4m 6 m 8m 9m 10m 11m 12m 14m 16m 20m
Çift Tırnak - - - - - - 70 70 70 140
Admiralti
12 16 20 20 25 30 35 45 70
Pulluk 4,5 7 9 11 11 16 16 20 25 35
Delta 4 4 6,5 10 10 16 16 16 25 40
Danfort 2,5 2,5 5,5 6 6 9 9 16 16 27
Fortress 1,5 1,5 1,5 2,5 3,2 3,2 6 8,5 14 20
Bruce 2 5 7,5 10 10 15 15 20 30 50
Spade
6 10 15 15 20 20 20 20 30
Ultra
8 12 12 16 16 21 21 27 35
Gelişmiş mühendislik sayesinde ve defalarca yinelenen testler ile birçok farklı dizaynda çapalar üretilmiştir. Ancak tüm bu gelişmelere rağmen her zemin için en uygun ve her deniz şartında en iyi sonucu verecek “mükemmel” bir demir modeli yoktur.
Dolayısıyla birçok tekne sahibi veya kaptanı, farklı durumlarda kullanmak için esas kullandığı demirden farklı tip ve modelde yedek demirler bulundurur.
Mükemmel demir yoktur, tecrübeli denizci vardır
Pratik Denizcilik Bilgileri 9 from Taner ÖZER on Vimeo.


 http://www.lotusseyirdefteri.com/demirler.html

Demir Yeri Seçimi

Zincirler, halatlar, ırgat veya çapanın kendisi bir demirleme esnasında hepsi kendi içinde çok önemli olmakla beraber, manevranın başarısını veya başarısızlığını belirleyen esas unsur demir yeri seçimidir.
Buna göre nereye demirleneceğinden önce nereye demirlenmeyeceğini inceleyelim:
Mecbur kalmadıkça,
1-açık denize bakan, rüzgar ve dalgaya açık yerlere,
2-ani dikleşen ya da sığlaşan yerlere,
3-kayalık ve dipte demirin takılması mümkün olabilecek yerlere,
4-tonoz ve demir sistemleri döşenmiş liman veya marinalara,
5-seyir rotalarında, ticari su yollarına, başka teknelerin seyrine engel olacak giriş-çıkış yerlerine,
6-su altından geçen elektrik kablosu veya doğalgaz-su borusu ve tesisatı olan yerlere,
7-askeri mekanlara demirlemekten kaçınmak lazımdır.

Hazırlık

Kısa hazırlık, uzun iş; uzun hazırlık kısa iş
Herhangi bir yere demirlemeden ya da bağlanmadan önce iyi bir hazırlık ve planlama, manevranın başarısını belirleyen en önemli süreçtir. Bu planlamada şu sorulara cevap bulmak önem arz eder:
1-Ne süreyle demirleneceği? Birkaç saatliğine mi yoksa birkaç günlüğüne mi demirde kalınacak?
2-Tekne terk edilecek mi?
3-Meteorolojik durum? Öngörüler ve ihbarlar?
4-Acil durum planı? Yakın alternatifler ve kaçış planları.
5-Tehlikeler. Döküntü, balıkçı ağları-oltaları, trafik, kablo, akıntı durumu, diğer tekneler
6-Zemin özelliği.
7-Sahil özellikleri? Sahile çıkmak kolay mı? Dingiyi güvenle bırakacak biri ya da yer var mı?
Demirlenmesi planlanan yere ait özellikler ve bazı uyarılar, detaylı olarak Pilot Kitaplarda anlatılır. Rod Heikell’in IMRAY’den çıkan Turkish Waters ve Sadun Boro’nun Vira Demir adlı eserleri her amatör denizcinin teknesinde bulundurmaları gereken kaynak kitaplardır. (Şekil-103)
Resim-103: Rod Heikell ve Sadun Boro’’nun engin tecrübeleri ile hazırladıkları, kıyılarımızı gösteren Pilot Kitaplar.

Coğrafi özellikler

Su üstü coğrafyası birçok kez, zemin ve demir yerinin özellikleriyle ilgili de ipuçları verir. Sahili kumsal olan bir yerde zeminin de kum olacağını beklemek uygundur, genelde açık denize baktığı için bu tip yerlerde, rüzgar ve hava durumu uygun değilse sveller ve ölü dalgalar olacağını hesaba katmak gerekir.
Sahilde bir dere veya sazlık olduğunda, zemin tatlı suyun taşıdığı alüvyonlarla yumuşar, balçık ve çamur halini alır. Bu tip yerler her tip demir için uygun demir zeminlerindendir.
Etrafı dik yarlar ve kayalıklarla çevrili yerler, genellikle demirlemek için uygun yerler değildir. Kıçtan rüzgarüstüne koltuk alınsa dahi, yardan inen rüzgarlar tekneyi rahatsız edebilir.

Rüzgar ve meteoroloji

Demirleme planı yaparken göz önünde bulundurulması gereken en önemli belirleyicilerden birisi de rüzgarın yönü ve şiddetidir.  Manevranın  şeklini ve demirlemenin tipini belirlediği gibi taramanın da çoğunlukla en önemli sebebidir. 
Özellikle sert rüzgarların hakim olduğu demir yerlerinde, rüzgarüstündeki karadan veya iskeleden koltuk almak, saçak altı kalmak, demire binen yükü azaltır. 
Normal şartlarda demire binen yük, rüzgar hızı ile tekne büyüklüğüne paralel olarak artar. Aslında burada rüzgar ile direnç oluşturan unsur tekne eni ve borda yüksekliğidir fakat genel-geçer kural bu değerler tekne boyuyla beraber arttığı için tablolarda sıklıkla kullanılan birim boydur. Keza direk boyu ve sayısı, bimini ve serpinti körüğü gibi güverte üstü elemanlar rüzgar direncini arttıran faktörlerdir.
Modern meteorolojik siteler, 3 günlük hava tahminlerini çok az yanılma payı ile neredeyse %100 kesinlikle yapabilmektedirler. Bu süre 5 güne kadar kabul edilebilir olmakla beraber, süre uzadığında özellikle mevsim geçişlerinde önemli hata payları ortaya çıkar.
Ege ve Akdeniz’de yaz aylarında hakim olan rüzgar meltemdir. Gündüz güneşin de etkisiyle artar, öğleden sonra-akşamüstü en sert halini alır ve güneşin batmasıyla şiddetini kaybeder, geceleri oldukça yavaşlar. Sabaha doğru kara ve deniz arasındaki ısı farkları ile rüzgarın yönünde 180 ye yakın değişiklikler olacağı unutulmamalıdır. Ancak sabah ortaya çıkan bu esinti hemen hiçbir zaman gündüz meltemi kadar sert ve uzun süre esmez.

Zamanlama

Çoğu tekne sahibi, demir yerini belirlerken daha önceden yaşadığı tecrübelere göre hareket eder. Ege ve Akdeniz sahillerinde, demirlemek için yakın koylarda birçok alternatif mevcut olmasına rağmen, özellikle yaz aylarında artan talep ile bazı sıkışıklıklar yaşanması mümkündür, demir yerine erken gelmek bu açıdan büyük avantaj sağlar.
Kaide itibarıyla yeni gelen, diğerlerinin düzenine riayet eder.

Zemin özellikleri

Demirlenecek zemin hakkında önceden bilgi sahibi olunması büyük avantajdır. Ege ve Akdeniz’in berrak sularında gündüz vakti, 10 metre hatta daha fazla derinliklerde dahi zemin hakkında, görerek bilgi sahibi olmak mümkündür. Eriştelik ve sazlık yerler, kum zeminden daha koyu gözükür.
Ancak berrak Akdeniz veya Ege sularında, derinlik görülenden hep biraz daha fazladır. Doğrulamayı derinlik ölçer ile yapmak önemlidir.
İnce kum ve balçık genelde her tip demir için uygun zeminlerdir. Kum taneleri büyüdükçe, tutunma azalır. Birçok tekne tarafından popüler demir yerlerinde sık atılan ve çekilen çapalar zemini, aynı sürülmüş bir tarla gibi bozarak, üst katmanların gevşek bir hal almasına sebep olabilir. Bu tür yerlerde tutunma daha zordur.
Yaz aylarında yapılan demirlemelerde, ihmal edilmemesi gereken çok yararlı, bir diğer uygulama da bir maske ve şnorkel takarak dipteki çapanın durumu ve zeminle ilişkisini gözlemlemektir.
Kum, balçık (mud), çamur (clay), çakıl (gravel), taşlık, çayır-eriştelik (grass) zemin tipleri farklı karakterde özellikleri ile farklı demirlerde farklı tutunma kapasitelerine sahiptirler (Tablo-8)

Zemin Özelliği
Harita İşareti Tane Büyüklüğü Tutunma Kapasitesi
Yapışkan Balçık <4µ 1,50
Sıkı Küçük Taneli Kum S (sand) 0,06-0,6mm 1,0
Gevşek Balçık C (Clay) 6-20 µ 0,66
Yumuşak Çamur M (Mud) 4-63 µ 0,45
Gevşek İri Taneli Kum 0,6-2mm 0,40
Çakıl G (gravel) 6-20mm 0,35
Sert Yekpare Zemin - 0
Tablo-7: Farklı zeminlerin tutunma kapasiteleri
Zemin yapısı içerdiği partikül büyüklükleri ve yapışkanlık miktarına göre tutunmayı etkiler, Partikül miktarı küçüldükçe tutunma artar, yapışkanlık buna pozitif etki eden bir diğer faktördür. İnce kum ve çamur hemen her tip ve model demir için en güçlü tutunma oranlarına sahipken,  eriştelik, kaba çakıl veya taşlık zeminler birçok tip demirin güvenilir tutunma oranlarının altında zeminlerdir. Kaba kayalık yerler gezi yatçılığı için uygun demirleme yerleri değildir, zorda kalınmadıkça bu tip yerlere demir atılmaması gereklidir, demirin takılmasına ve zincirle beraber kaybına yol açabilir.
Kum/Çamur Balçık Çakıl Erişte/Sazlık Taşlık
Balıkçı ++ ++ +++ +++ +++
Danfort ++++ ++ ++ - -
Fortress ++++ +++* + - -
Bruce ++ +++ +++ + ++
Pulluk +++ +++ ++ ++
Delta ++++ ++++ ++ ++ +
Spade ++++ ++++ +++ ++ +
Ultra ++++ ++++ +++ +++ ++
Tablo-8: Zemine göre farklı model ve tip çapaların tutunma etkinliği

0 yorum :

Yorum Gönder

ÜYE OLMADAN YORUM YAPABİLİRSİNİZ.
Yazınız denetlendikden sonra yayınlanacakdır.
yazınıza verilen cevapdan haberdar olmak isterseniz, aşağıdaki ( E-posta yoluyla abone ol ) tıklayıp @posta adresinizi yazın onaylayın, yazınıza verilen cevap yorum size @posta olarak bildirilecekdir.

 photo gezenoltabalk_zps6mclks9e.gif
Gezen Olta Balık © 2013 Supported by Best Blogger Templates and Premium Blog Templates - Web Design